Aktualności

ODSŁUCHAJ

Publikacja Pawła Budzińskiego "Stefan Janas. Patriota, społecznik, wizjoner"

Opublikowano dn. 22.09.2022
Autor: BIBLIOTEKA OPOCZNO

18 września 2022 r. odbyła się prezentacja oraz promocja książki Pawła Budzińskiego - Stefan Janas. Patriota, społecznik, wizjoner.

W 2020 r. minęło 100 lat od śmierci Stefana Janasa, wybitnego opoczyńskiego społecznika, samorządowca, patrioty, który oddał swoje życie w walce o  niepodległość Polski.

Tego samego roku opoczyńska książnica otrzymała patronat tego wybitnego opocznianina, jednego z pierwszych burmistrzów Opoczna po odzyskaniu niepodległości przez Polskę a zarazem założyciela Czytelni 3 Maja. Nadanie imienia nastąpiło 15 sierpnia 2020 r. Z tej okazji odsłonięto pamiątkową mozaikę upamiętniającą nowego patrona.

Dr inż. Paweł Budziński podjął się pracy nad biografią patrona biblioteki. Efektem tego zadania jest publikacja wydana przez Bibliotekę Publiczną im. Stefana Janasa w Opocznie pt. "Stefan Janasa. Patriota, społecznik, wizjoner".

 

Książka jest dostępna w bibliotece w cenie 20 zł.

 

Stefan Janas urodził się 17 stycznia 1876 r. w Paradyżu. Był jednym z najbardziej wyróżniających się mieszkańców Opoczna. Już w okresie zaborów był wyrazicielem dążeń niepodległościowych Opocznian, aktywnym działaczem społecznym Opoczna oraz inicjatorem wielu przedsięwzięć.

Był pierwszym prezesem Czytelni 3 Maja założonej w 1916 r. w Opocznie z okazji 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji

3 Maja; od 1916 r. naczelnikiem Ochotniczej Straży Ogniowej w Opocznie, członkiem Komisji Aprowizacyjnej, Komitetu Ratunkowego, Komisji Sanitarnej. Z jego inicjatywy, przy współpracy m.in. rodziny Hubnerów, brata Feliksa Janasa i wielu światłych opocznian powstał amatorski zespół Towarzystwa Miłośników Sceny, spółdzielnia spożywców „Przyszłość”, sierociniec „Samarytanin” czy pierwsze kino w Opocznie „Flirt”.

Stefan Janas był również wydawcą dwóch tygodników „To i owo” oraz „Prawda”; dziennikarzem, literatem, autorem dramatu pt. „Obrazy z życia Legionistów polskich, na wieczną chwałę Józefowi Piłsudskiemu, brygadierowi walecznych męczenników za Ojczyznę” oraz autorem opisu Opoczna zamieszczonym w „Tygodniku Polskim” nr 35/1905, s. 492-493.

Stefan Janas brał czynny udział w pracach tajnego ogniwa Polskiej Organizacji Wojskowej w Opocznie. Jesienią 1918 r. razem ze Stanisławem Majewskim, Janem Bałtowskim, Franciszkiem Wiktorowiczem, Antonim Węglewskim, Stanisławem Tuszyńskim, Karolem Kozerawskim i wieloma innymi mieszkańcami Opoczna rozbrajał Austriaków stacjonujących w Opocznie.

Był jednym z najaktywniejszych członków Rady Przybocznej Komisarza Rządowego rotmistrza Mieroszewskiego, radnym Rady Miejskiej pierwszej kadencji w 1917 r. i drugiej w 1919 r. W maju 1917 r. i w lipcu 1918 r. wybrany zastępcą burmistrza Opoczna. Ukoronowaniem jego działalności politycznej było stanowisko burmistrza. W kwietniu 1919 r. został pierwszym, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę burmistrzem Opoczna.

W obliczu niebezpieczeństwa „czerwonej zarazy” w 1920 r. jako ochotnik poszedł na wojnę, aby dać przykład innym. Nigdy z niej nie powrócił a miejsce jego pochówku jest nieznane. W okresie międzywojennym w uznaniu jego zasług przemianowano ulicę Berka Joselewicza na ul. Stefana Janasa. [Muzeum Regionalne w Opocznie]

Liczba wyświetleń: 971

Powrót
Kalendarz