15 sierpnia 2020 r. Miejska Biblioteka Publiczna w Opocznie wraz z Muzeum Regionalnym oraz Gminą Opoczno była organizatorem obchodów 100. rocznicy „Cudu nad Wisłą” czyli Bitwy Warszawskiej z 1920 roku.

Uroczystość zaszczycili swoją obecnością Burmistrz Opoczna Dariusz Kosno, starosta opoczyński Marcin Baranowski, przewodniczący Rady Powiatu Józef Róg.

Obchody rozpoczęły się uroczystą Mszą Świętą w intencji Ojczyny w kościele św. Bartłomieja w Opocznie. Następnie delegacje oraz przedstawiciele władz i instytucji złożyli wieńce i znicze pod pomnikiem Nieznanego Żołnierza, który upamiętnia wszystkich opocznian poległych w walkach 1914-1920. Kolejnym punktem obchodów było otwarcie plenerowej wystawy zatytułowanej „„Ojczyzna w potrzebie”. Opocznianie na frontach wojny polsko-bolszewickiej.”

Najważniejszą częścią obchodów było oficjalne nadania imienia Miejskiej Bibliotece Publicznej w Opocznie, która teraz nosi zaszczytne imię wybitnego opocznianina – Stefana Janasa.

Stefan Janas urodził się 17 stycznia 1878 r. w Paradyżu. Był jednym z najbardziej wyróżniających się mieszkańców Opoczna. Już w okresie zaborów był wyrazicielem dążeń niepodległościowych Opocznian, aktywnym działaczem społecznym Opoczna oraz inicjatorem wielu przedsięwzięć.

Był pierwszym prezesem Czytelni 3 Maja założonej w 1916 r. w Opocznie z okazji 125. rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja; od 1916 r. naczelnikiem Ochotniczej Straży Ogniowej w Opocznie, członkiem Komisji Aprowizacyjnej, Komitetu Ratunkowego, Komisji Sanitarnej. Z jego inicjatywy, przy współpracy m.in. rodziny Hubnerów, brata Feliksa Janasa i wielu światłych opocznian powstał amatorski zespół Towarzystwa Miłośników Sceny, spółdzielnia spożywców „Przyszłość”, sierociniec „Samarytanin” czy pierwsze kino w Opocznie „Flirt”.

Stefan Janas był również wydawcą dwóch tygodników „To i owo” oraz „Prawda”; dziennikarzem, literatem, autorem dramatu pt. „Obrazy z życia Legionistów polskich, na wieczną chwałę Józefowi Piłsudskiemu, brygadierowi walecznych męczenników za Ojczyznę” oraz autorem opisu Opoczna zamieszczonym w „Tygodniku Polskim” nr 35/1905, s. 492-493.

Stefan Janas brał czynny udział w pracach tajnego ogniwa Polskiej Organizacji Wojskowej w Opocznie. Jesienią 1918 r. razem ze Stanisławem Majewskim, Janem Bałtowskim, Franciszkiem Wiktorowiczem, Antonim Węglewskim, Stanisławem Tuszyńskim, Karolem Kozerawskim i wieloma innymi mieszkańcami Opoczna rozbrajał Austriaków stacjonujących w Opocznie.

Był jednym z najaktywniejszych członków Rady Przybocznej Komisarza Rządowego rotmistrza Mieroszewskiego, radnym Rady Miejskiej pierwszej kadencji w 1917 r. i drugiej w 1919 r. W maju 1917 r. i w lipcu 1918 r. wybrany zastępcą burmistrza Opoczna. Ukoronowaniem jego działalności politycznej było stanowisko burmistrza. W kwietniu 1919 r. został pierwszym, po odzyskaniu niepodległości przez Polskę burmistrzem Opoczna.

W obliczu niebezpieczeństwa „czerwonej zarazy” w 1920 r. jako ochotnik poszedł na wojnę, aby dać przykład innym. Nigdy z niej nie powrócił a miejsce jego pochówku jest nieznane. W okresie międzywojennym

w uznaniu jego zasług przemianowano ulicę Berka Joselewicza na ul. Stefana Janasa.

Dyrektor Biblioteki Jerzy Misiurski przybliżył sylwetkę i życiorys patrona oraz zaprosił wszystkich zebranych na uroczyste odsłonięcie pamiątkowej mozaiki poświęconej Stefanowi Janasowi. Głos zabrał również burmistrz Opoczna Dariusz Kosno, który pogratulował inicjatywy uhonorowania lokalnego działacza. Przewodniczący Rady Powiatu – Józef Róg oraz starosta Marcin Baranowski wręczyli z gratulacjami dyrektorowi biblioteki pamiątkową płytkę ceramiczną z wizerunkiem mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”.

Kulminacyjnym punktem uroczystości było odsłonięcie przez burmistrza Opoczna oraz dyrektora Biblioteki Jerzego Misiurskiego pamiątkowej mozaiki poświęconej Stefanowi Janasowi – nowemu patronowi.

Autorami mozaiki są:

Jerzy Misiurski – pomysłodawca,

Dagmara Opelt – Głowacka – Historyczny widok czytelni,

Wioletta Kowalczyk – Portret Stefana Janasa.

Opracowanie i wykonanie mozaiki – Ceramik Studio Białaczów, Sławomir Jaciubek.

foto dzięki uprzejmości Pani Marzanny Mastalerz